Kinderen met hoofdpijn en/of nekklachten

Inleiding

In onze praktijk zien wij de laatste jaren steeds meer jonge kinderen die al geruime tijd last hebben van hoofdpijn. Tevens begint de hoofdpijn op steeds jongere leeftijd.

Van alle bekende hoofdpijnen die in de ICH ( international classification of headaches) staan vermeld zijn alleen de spanningshoofdpijn en de cervicogene hoofdpijn behandelbaar door een fysio- manueel therapeut.

1. Hulpvraag van de ouders

– Mijn kind heeft vaker hoofdpijn zonder dat het echt ziek is of koorts heeft

– Mijn kind heeft vaker een stijve pijnlijke nek

– Mijn kind heeft een slechte houding (zit niet , maar hangt)

– Mijn kind maakt soms een onverwachte beweging en heeft dan pijn in de nek

– Mijn kind is vaker misselijk of duizelig

2. Therapie

Aan ouder(s) en kind wordt de samenhang tussen zithouding en belasting van nekwervels uitgelegd. Meestal kan op dit moment al uitsluitsel gegeven worden over de vraag of dit kind last heeft van spanningshoofdpijn, nekhoofdpijn en of nekpijn. Tevens wordt de (hoofd)pijn VAS-score uitgelegd.

Therapeutische technieken

– Musculaire technieken: Dit lijkt op zeer locale “massage” van de gespannen nekspiertjes. Dit wordt uitsluitend in rugligging gedaan

– Mobilisatietechnieken: Bij verkorte spieren om deze langer te maken en bij bewegingsbeperking van gewrichten om deze beweeglijker te maken

De therapie bestaat verder uit oefentherapie (het aanleren van ontspanningsoefeningen voor thuis) en uit houdingsinstructie.

Evaluatie

– Hoe was het direct na de 1e behandeling met de hoofdpijn en hoe is het nu

– Deze antwoorden worden vergeleken met de VAS van de afgelopen dagen

– Controle van zithouding

In sommige gevallen (o.a. bij hardnekkige blokkades) kan het zijn dat er met mobiliserende technieken onvoldoende bewegingswinst te halen valt. Indien nodig kunnen dan manipulaties overwogen worden. Meestal is dit echter niet nodig.

Spanningshoofdpijn of nekhoofdpijn

De belangrijkste verschillen zijn:

Spanningshoofdpijn i.t.t. Cervicogene =

Locatie: nek, hoofd tot boven ogen

Bilateraal (tweezijdig)

Erger door spanning (stress)

Geen beperkte ROM (bewegingsuitslag)

Geen echte nekpijn

Matige spierhypertonie. Li=Re

Minder bij matige beweging

Wisselend karakter (mild tot matig)

Episodes van 30 min tot 7 dagen

Drukkend

(nek) hoofdpijn

Locatie: afhankelijk van nekpathologie

Unilateraal (enkelzijdig)

Erger door bep. beweging of houding

Beperkte ROM (bewegingsuitslag)

Nekpijn aan de kant van de oorzaak

Forse spierhypertonie aangedane zijde

Minder bij vermijden foute beweging

Constantere hoofdpijn (matig tot hevig)

Episodes variëren sterk

Niet drukkend, niet stekend of kloppend

Predisponerende (oorzakelijke) factoren

Spanningshoofdpijn i.t.t. Cervicogene =

Aanleg voor spanning/stress

Hoge verwachtingspatroon ouders

Houdingsproblematiek met name in zit

(nek) hoofdpijn

Aangeboren afwijkingen (cwk)

Geboorte- en /of latere (micro)traumata

Houdingsproblematiek m.n. in zit !

Het te vroeg en te veel en vooral slecht zitten is ons inziens een van de belangrijkste oorzakelijke factoren, zeker in combinatie met te weinig lichaamsbeweging.

VAS (Visual Analog Scale)

Resultaten worden op een eenvoudige, voor kinderen goed te begrijpen wijze, vastgelegd met behulp van een VAS-score. Op een horizontale lijn van 100 mm met iedere 10mm een streepje (11 streepjes) kan de patiënt zijn pijn aangeven. Helemaal links 0 mm = GEEN PIJN. Bij het laatste streepje rechts 100mm = de ERGSTE PIJN die men ooit heeft gehad! De pijn wordt daarna gemeten in mm.

Hoewel dit de meest betrouwbare en precieze methode is volstaat voor zeer jonge kinderen (5-10 jaar) een schaal van 0-10 die wij mondeling vaststellen. Dit blijkt makkelijker en begrijpelijker. Met name het 3x/ dag meten en opschrijven in het hoofdpijn dagboek is op deze manier veel handiger.

Literatuur

– Sjaastad O : Cervicogenic Headache: Diagnostic criteria 1998

– Internatianal Headache Society: The International Classification of HeadacheDisorders 2004

– Will Bonneveld : Tijdschrift Manuele Therapie:nr 2. 2008 . Casereport: M.T. bij een zesjarige met nekgerelateerde hoofdpijn

– Voor alarmsymptomen: zie standaard hoofdpijn M19 voor huisartsen