Kinderen met houdingsafwijkingen / scoliose
Inleiding
Onder een houdingsafwijking wordt verstaan een vreemde, niet fysiologische stand van een of meerdere gewrichten. Deze houdingsafwijking kan passen bij een bepaalde leeftijd (schijnbare platvoeten bij jonge kinderen, X-stand of O-stand van de knieën, versterkte lordose bij peuters) en is dan ook meestal van voorbijgaande aard. Een houdingsafwijking, vooral als hij eenzijdig is, kan consequenties hebben voor de rest van het lichaam en vooral voor de statiek. Vaak zien we dan de weerslag van die houdingsafwijking in de wervelkolom, in de vorm van een scoliose.
Een scoliose is een vooral in zijwaartse richting zichtbare verkromming van de rug, met mogelijk ook een draaiing van de wervels waardoor een zogenaamde. “bochel” kan ontstaan. Men onderscheidt structurele (echte) scoliose, en niet-structurele scoliose. Een niet structurele scoliose kan als oorzaak hebben een houdingsafwijking of compensatie voor beenlengteverschil. Een beenlengteverschil kan lijden tot een scheefstand van het bekken en de onderrug, waardoor de rest van de rug met een tegenbocht compenseert om het hoofd “er recht boven te houden”. Bij zitten verdwijnt dan meestal weer de bocht in de rug.
Een structurele scoliose kan bij heel jonge kinderen ontstaan door aangeboren afwijkingen in de wervels (afwijkende vorm en/of vergroeiingen) of door onbalans in de spierspanning (zoals bij spasticiteit, spierziektes en open ruggetje). Bij schoolkinderen is de meest voorkomende vorm van een structurele scoliose de “idiopathische” scoliose wat inhoudt dat de oorzaak van deze scoliose niet bekend is.
1. Hulpvraag van de ouders
– Moet ik me ongerust maken over de scheve houding van mijn kind, of gaat dit vanzelf weer over
– De schoolarts heeft ons kinderfysiotherapie geadviseerd omdat hij/zij een scheefstand heeft opgemerkt
– Het lijkt wel of er een verschil in beenlengte is, waardoor ook de rug scheef staat
– Wat zijn de gevolgen op korte en lange termijn en wat kan eraan gedaan worden
– Valt deze stand- of houdingsafwijking binnen de norm of valt hij erbuiten
2. Observatie en onderzoek
De kinderfysiotherapeut zal u en uw kind allereerst allerlei vragen stellen m.b.t. houding/ leefgewoonte/hobby’s/sport etc. Daarna volgt er een uitgebreide observatie en onderzoek om de oorzaak en de ernst van de houdingsafwijking/scoliose vast te stellen. Aan de hand van de uitkomst van het onderzoek wordt indien zinvol een behandeling ingesteld. Wanneer er twijfel bestaat over de oorzaak of wanneer er sprake is van een ernstige afwijking zal u worden doorgestuurd naar een specialist (kinderarts, orthopeed) om d.m.v. verder onderzoek (bvb. röntgenfoto), de oorzaak te achterhalen.
3. Therapie/instructie
Deze bestaat uit het geven van goede voorlichting aan ouders en aan het kind. Het is belangrijk dat men weet waardoor de scheve houding is ontstaan en wat er aan gedaan kan worden om de houding te verbeteren of erger te voorkomen. De kinderfysiotherapeutische behandeling bestaat uit het bewust worden van houding en houdingscorrectie middels de zogenaamde ‘side-shift behandeling, waarbij het kind de bocht tracht te corrigeren middels een zijdelingse schuifbeweging. Door deze (over)correctie zo veel mogelijk in het dagelijks leven toe te passen, wordt deze beweging , nieuwe houding, ‘geautomatiseerd’, hetgeen de progressie van de betreffende scoliose voorkomt of zelfs leidt tot correctie. Daarnaast wordt er een intensief spiertrainingsprogramma gegeven, aangepast aan het individuele kind. Soms is het nodig om de scoliose met een korset te behandelen. Dit is afhankelijk van de ernst van de scoliose en de leeftijd van het kind.
Scoliosebehandeling middels de methode Schroth
4. Resultaat
Het resultaat van de behandeling is sterk afhankelijk van de therapie- en oefentrouw van de patiënt. De aangeboden tips en adviezen, en met name het oefenprogramma moet worden ingepast in de dagelijkse bezigheden van het kind. Hoe consequenter hiermee wordt omgegaan hoe sneller er sprake zal zijn van een zichtbaar resultaat. Over het algemeen worden houdingsafwijkingen en niet-structurele scoliose met goed resultaat door de kinderfysiotherapeut behandeld.
5. Meer informative
– Vereniging Aangeboren heupafwijkingen
– Vereniging Oudergroep klompvoetjes
– Vereniging Osteogenesis Imperfecta