Inleiding

Wat is oedeem?
Oedeem is een vochtopeenhoping in een deel van het lichaam. Het uit zich in een gevoel van zwaarte, spanning of stuwing van de huid. Er kan een pijnlijk of tintelend gevoel in het oedemateus gebied optreden en er is een toename van de omvang van het lichaamsdeel.

Lymfoedeem:
Lymfoedeem is een vochtophoping als gevolg van een onvoldoende functionerend of defect lymfesysteem. Het lymfesysteem voert onder andere afvalstoffen en eiwitten af en heeft een afweerfunctie. Het systeem bestaat uit lymfbanen die het vocht transporteren en uit lymfeklieren die een zuiverende functie hebben. Een defect of onvoldoende functionerend lymfesysteem kan ontstaan na bestraling, na problemen in het vaatstelsel, en na een operatie, waarbij lymfeklieren beschadigd of weggenomen zijn. Tevens kan een lymfoedeem aangeboren zijn.

Hulpvraag van de patiënt
De hulpvraag van de patiënt is meestal: ‘ik wil van de pijnlijke gespannen huid af, of ik wil weer normaal kunnen functioneren met mijn armen/benen.’

Onderzoek en observatie
Het onderzoek bestaat uit een observatie van de huid, een omtrekmeting van het oedemateus gebied, en verschillende testjes om te kunnen differentiëren tussen de verschillende soorten oedeem.

Therapie / behandeling
De oedeemfysiotherapeut behandelt het in vocht toegenomen, gespannen lichaamsdeel middels manuele lymfedrainage, compressietherapie en/of oefentherapie.

– Manuele lymfedrainage is een massagetechniek om de afvoer van het lymfevocht te stimuleren en de functie van de niet-aangedane lymfevaten te bevorderen
– Compressietherapie bestaat uit bandageren of het laten aanmeten van een therapeutisch elastische kous
– Oefentherapie wordt met name toegepast als er een verminderde bewegingsmogelijkheid is in het gebied van het oedeem. Door oefeningen kan de functie van dit lichaamsdeel verbeteren en wordt de vochtafvoer gestimuleerd.

Voor wie?
Oedeem komt onder meer voor bij (borst)kanker, bloedvatproblemen of littekens. Lymfoedeem kan ook een gevolg zijn van bestraling, chemotherapie, een operatie of een ongeval

Dayenne Linders is oedeemtherapeute werkzaam bij de Bundeling.